Pod nazwą nadżerki kryje się: nadżerka właściwa, przednowotworowa oraz ektopia, czyli nadżerka rzekoma. Zwykłe badanie ginekologiczne nie daje możliwości rozróżnienia ich. Konieczna jest do tego dalsza diagnostyka. Ektopia szyjki macicy nie wymaga leczenia. Jest to zmiana powstała w wyniku zastąpienia nabłonka płaskiego, pokrywającego zewnętrzną część szyjki macicy, nabłonkiem okrywającym jej wnętrze. Ten rodzaj nadżerki występuje najczęściej. Nadżerka szyjki macicy, czyli właściwa to ubytek nabłonka wokół wejścia do szyjki macicy. W czasie badania ginekologicznego widoczna jest czerwona zmiana odgraniczona od zdrowej tkanki. Nadżerka przednowotworowa to najczęściej nieleczona nadżerka właściwa, która przerodziła się w stan przedrakowy.
Jest wiele przyczyn występowania nadżerki: nieleczone infekcje bakteryjne, wirusowe, grzybicze, prowadzące do przewlekłych stanów zapalnych. Zaburzenia hormonalne oraz przeszłość położnicza również odpowiedzialne są za nadżerki. Porody, uszkodzenia mechaniczne szyjki macicy i poronienia mogą uszkadzać nabłonek. Częsta zmiana partnerów seksualnych także uważana jest za jedną z przyczyn choroby. Wiąże się ona ryzykiem pojawienia się stanów zapalnych, zakażeniem chlamydią lub rzęsistkiem. Wpływ mogą mieć nawet złe warunki bytowe, podobnie jak uszkodzenia, spowodowane ciałami obcymi, np. gadżetami stosowanymi w czasie seksu, czy hormonalną wkładką domaciczną.
Wiele kobiet dowiaduje się, że ma nadżerkę w czasie kontrolnego badania ginekologicznego, chociaż wcześniej nie miały żadnych objawów. Nadżerce często towarzyszy stan zapalny. Pojawiają się upławy o różnym nasileniu. Przedłużające się zakażenie daje coraz bardziej obfite upławy o kolorze żółtym lub zielonkawym i nieprzyjemnym zapachu. Występują podrażnienia sromu, pieczenie i swędzenie. Zaawansowana nadżerka szyjki macicy objawia się bólami i krwawieniami w czasie stosunku, bólem w podbrzusza oraz plamieniem pomiędzy miesiączkami. Kobieta może odczuwać również bóle pleców.
Nadżerka w ciąży nie stanowi zagrożenia, jednak towarzyszące jej zapalenia mogą negatywnie wpłynąć na rozwój płodu. Infekcje bakteryjne, wirusowe, czy grzybicze utrudniają zapłodnienie, a czasami nawet powodują poronienie. Dlatego nadżerka powinna zostać wyleczona przed zajściem w ciążę. U wielu kobiet w ciąży pojawia się ektopia doczesnowa. Może ona budzić zaniepokojenie, gdyż jednym z jej objawów jest krwawienie z dróg rodnych. Konieczne są badania, by ustalić charakter zmiany, jednak postać doczesnowa nie jest groźna.
Oprócz badania ginekologicznego, które stwierdza występowanie nadżerki, konieczna jest dalsza diagnostyka, by ustalić, jaką ma ona postać. W celu wykluczenia zmian nowotworowych przeprowadzane jest badanie cytologiczne. Kolposkopia pozwoli na odróżnienie rodzaju nadżerki. Przy podejrzeniu postaci przednowotworowej pobierany jest wycinek do badań histopatologicznych.
Sposób leczenia nadżerki zależy od jej formy i zaawansowania. Dużą rolę odgrywa przyczyna jej pojawienia się. Przy niewielkiej zmianie i prawidłowym wyniku cytologicznym możliwa jest wyłącznie obserwacja pacjentki. Jeżeli występują stany zapalne, podstawą leczenia jest ich zlikwidowanie. Zmiany mogą cofnąć się po wyleczeniu zakażeń. Przy dużych nadżerkach konieczne może być zastosowanie kuracji bardziej inwazyjnej. Ze względu na małą skuteczność oraz długotrwały proces leczenia, rzadko stosuje się metodę chemiczną. W niektórych przypadkach leczy się ognisko chorobowe krioterapią. Zazwyczaj ten zabieg wykonuje się przy dużych zmianach nabłonka. Za pomocą ciekłego azotu przeprowadza się wymrażanie nadżerek. Zabieg może wymagać powtórzenia, ale nie jest bolesny i trwa kilka minut. Wypalanie, czyli elektrokoagulacja to najczęściej stosowana metoda w leczeniu nadżerki. Zmienione chorobowo tkanki zostają wypalone przy pomocy iskry elektrycznej. Zabieg trwa kilka minut i nie wymaga znieczulenia. Wypalankę, bo tak popularnie nazywa się tę metodę, wykonuje się tuż po miesiączce. Gojeniu się nadżerki towarzyszą obfite, wodniste upławy. Po zabiegu mogą pozostać blizny na szyjce macicy, dlatego najczęściej nie przeprowadza się go u kobiet, które nigdy nie rodziły. Blizny mogą stać się przyczyną powikłań i problemów w czasie porodu. Inną metodą leczenia nadżerek jest fotokoagulacja. Chore tkanki wypalane są przy użyciu wiązki laserowej. W przypadkach bardzo zaawansowanych może wystąpić konieczność wycięcia zmian chorobowych nożem elektrycznym. Zabieg ten nazywa się elektrokonizacją.
Systematyczne wizyty u ginekologa pozwolą na szybkie wykrycie nadżerek, a w wielu wypadkach im zapobiegną. Im szybciej wykryta zmiana, tym prostsze jest jej wyleczenie.
*W badaniach in vitro potwierdzono gatunkowo swoistą oporność pałeczek Lactobacillus rhamnosus 573 na kotrimoksazol i metronidazol, dlatego Lactovaginal można stosować w trakcie leczenia tymi lekami.
Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowania oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu.
